1/5/53

ตำนานและเทพนิยายกรีก-โรมัน


เฮรา(Hera)
จูโน(Juno)
ราชินีแห่งสรวงสวรรค์
กล่าวถึงซีอุสและพี่น้องหลายคนไปแล้ว คราวนี้ก็ถึงคิวของพี่สาวผู้เป็นศรีภรรยาของมหาเทพเสียที
ดังที่เคยกล่าวแล้วว่าโครนอสและรีอามีบุตรธิดาด้วยกันห้าองค์ซึ่งโครนอสกลืนลงท้องไปซะสี่องค์เหลือซีอุสผู้เดียวที่เหลือรอดกลับมาทวงสิทธิคืน(ด้วยกำลัง)จนได้ตำแหน่งมหาเทพไปครอง เฮราก็เป็นหนึ่งในสี่ที่ถูกโครนอสกลืนลงไป
นางเป็นลูกคนที่สามของพี่น้องทั้งห้า
เมื่อตอนที่โครนอสดื่มน้ำยาที่เมทิสผสมขึ้นและคาย(?)ลูกๆทั้งสี่ออกมา โฉมสะคราญแห่งเฮราก็เป็นที่ประจักษ์ต่อชาวโลก….โดยเฉพาะต่อซีอุส จอมเทพผู้เพิ่งได้ตำแหน่งหมาดๆถึงกับตกตะลึงแทบเพ้อในรูปโฉมของพี่สาวทีเดียว
ความสวยสดงดงามของเฮรานั้นไม่มีเทพธิดาหรือนางพรายได้เทียบได้ติด…อาจจะแม้แต่อะโฟรไดทีก็ตาม(ก็ที่นางได้รับเลือกให้งามที่สุดโดยเจ้าชายปารีสมันเป็นเรื่องที่ว่าใครให้สินบนถูกใจเจ้าชายต่างหาก) จนกระทั่งซีอุสคลั่งไคล้นางต้องการได้นางเป็นภรรยามากกว่าที่เคยรู้สึกต่อหญิงใด แต่ทว่าเฮราไม่ต้องการเช่นนั้น
เนื่องจากต้องติดอยู่ในท้องของบิดามาตลอดชีวิตวัยเยาว์ เฮราจึงต้องการใช้ชีวิตให้คุ้มค่าไม่รีบร้อนที่จะคิดมีพันธะใด จึงไปอยู่ที่เฮราเออุมซึ่งเป็นวิหารศักดิ์สิทธิ์ของตนในอาร์กอสโดยมีนางไนแอดส์หรือนางเงือกแห่งทะเลสาบอย่างยูรีโบอา,โปรซีมนาและอาคราเออาเป็นนางกำนัลคนสนิทคอยรับใช้ดูแล
แต่บ้างก็กล่าวว่าผู้ที่ดูแลเฮราก่อนที่นางจะสมรสกับซีอุสคือเทเมนุสบุตรแห่งเพลาสกุส ซึ่งเขาก็คอยดูแลเฮราอย่างจงรักภักดีโดยตลอด และได้สร้างเจดีย์ขึ้นมาสามองค์เพื่อระลึกถึงวัยต่างๆของเฮรา
คือ
-ก่อนสมรสกับซีอุสนั้นคือวัยเยาว์
-สมรสกับซีอุสแล้วคือวัยผู้ใหญ่
-เมื่อตอนทะเลาะกับซีอุสแล้วหนีจากโอลิมปุสมาพำนักกับราชาสติมฟาลุสแห่งอาร์คาเดียกับเทเมนุสคือวัยม่าย
ทั้งที่ปฎิเสธเสียงแข็งไม่ยอมแต่งงานกับซีอุสในตอนแรกแล้วยังไงถึงมาเป็นราชินีผู้ลือชื่อที่สุดในเทพนิยายกรีกได้ ก็ต้องลองอ่านกันต่อไป…
ซีอุสอยากได้เฮรามาเป็นภรรยาจนแทบทนไม่ได้ แต่ทำอย่างไรล่ะในเมื่อนางไม่เล่นด้วยไม่เหมือนกับหญิงคนอื่นที่เคยพบพานซึ่งแล้วต้องหลงในบ่วงเสน่ห์อันร้ายกาจของตนทุกราย จะให้ไปฉุดเฮรามาก็ใช่ที ในเมื่อนางมีศักดิ์เป็นถึงพี่สาวของตนก็รู้สึกเกรงใจนิดๆ
ในที่สุดซีอุสก็เกิดความคิดดีๆขึ้นมา เป็นความคิดที่ค่อนข้างจะเจ้าเล่ห์และยอมลงทุนมากทีเดียว
ด้วยอำนาจแห่งเทพเจ้า ซีอุสได้จำแลงเป็นนกคุกคูได้อย่างไม่มีผิดเพี้ยนสักนิด..เรียกได้ว่าไม่มีใครจับผิดได้ละกัน…จอมเทพในร่างนกน้อยได้บินฉวัดเฉวียนเฉียดไปมาแถวๆหน้าต่างห้องนอนของเทพธิดาเฮรา คอยจับจ้องดูกิริยาที่เป็นธรรมชาติน่ารักและเจือด้วยความสง่างามของเทพธิดาเจ้าของห้องอย่างเพลินตาเพลินใจ เมื่อสบจังหวะเฮราเดินมาที่ระเบียงหินที่ยื่นยาวออกจากตัวห้อง นกจำแลงก็แกล้งหุบปีกแนบข้างลำตัวทิ้งร่างตกตุ่บลงแทบเท้านางทันที ร่างนกน้อยจำแลงสั่นสะท้านราวกับว่าความหนาวกำลังจะปลิดชีวิตน้อยๆของมันในไม่ช้า
---เฮรานั้นโปรดปรานสัตว์จำพวกนกมากที่สุด รวมทั้งสัตว์ประจำตัวของนางก็ยังเป็นนกยูง---
เทพธิดาน้อยเฮราอุทานแผ่วเบา และด้วยความสงสารจับใจ นางก้มลงประคองร่างสั่นเทาของนกจำแลงด้วยมือทั้งสอง และพามันไปนอนกกกอดให้ความอบอุ่นที่เตียงของนาง
เข้าแผนจอมเทพของเรา
เฮรามารู้ตัวอีกทีก็ตอนที่นกตัวน้อยที่กอดอยู่กลายเป็นร่างสูงใหญ่ของซีอุสไปแล้ว ในเมื่อมันเลยเถิดมาขนาดนี้ไม่มีทางเลือกสำหรับเฮราผู้เป็นฝ่ายมีแต่เสียกับเสียนอกจากรับคำแต่งขอแต่งงานจากมหาเทพอย่างเลี่ยงไม่ได้
เมื่อแต่งงานไปแล้วซีอุสจึงรู้ว่าเฮราไม่ได้มีเพียงที่สวยงามอ่อนไหวอย่างที่คิด อีกด้านหนึ่งในตัวเฮราคือความโหดร้าย นางไม่เคยปราณีผู้ที่เป็นศัตรูต่อนาง โดยเฉพาะบรรดาคนรักของสวามี นางตามจองล้างจองผลาญอย่างไม่ยอมรามือจนกว่าจะเห็นอีกฝ่ายพบชะตากรรมที่เลวร้าย และจะพอใจที่สุดถ้าถึงกับตายไปให้พ้นหน้าพ้นตาเลยก็ดี นางตามราวีทุกรายจนได้ชื่อว่าเป็นหญิงที่ขี้หึงที่สุดในเทพปกรณัมก็ว่าได้
และความหึงหวงที่ไม่เคยฟังเหตุผลใครของเฮรานี่เองที่ทำให้มีปากเสียงกระทบกระทั่งกับซีอุสโดยตลอด ความเป็นอยู่ของทั้งคู่ก็ลุ่มๆดอนๆไปตามอรรถภาพ บางครั้ง(น้อยมาก)ก็ร่วมมือกัน บางครั้งนางก็เหลืออดในพฤติกรรมของสวามีจนกระทำสิ่งที่ขัดแย้งกับซีอุสลงไป เช่น เฮราเคยร่วมมือกับโปเซดอนและอพอลโลจะโค่นซีอุส จะสำเร็จอยู่รอมร่อ แต่ซีอุสก็ปราบกบฎร่วมสายเลือดพวกนี้ได้และลงโทษอย่างสาสมต่อความผิด โดยให้อพอลโลและโปเซดอนไปใช้แรงงานช่วยสร้างกำแพงเมืองทรอย ส่วนชายาอย่างเฮราก็ถูกจับล่ามไว้บนท้องฟ้า
ถึงจะทะเลาะเบาะแว้งกันบ่อยๆ เฮรากับซีอุสก็ยังมีบุตรธิดาด้วยกันหลายคน คือ
อาเรส หรือมาร์ส เทพเจ้าแห่งสงคราม
ดิสคอร์เดีย เทพธิดาแห่งการวิวาทบาดหมาง ฝาแฝดของอาเรส (นี่แหล่ะเทพธิดาผู้กลิ้งลูกแอปเปิ้ลทองคำที่สลักคำว่า “แด่ผู้ที่งดงามที่สุด” เข้าไปในกลุ่มเทพธิดาที่มาในงานแต่งงานในโอลิมปุส จนผลของการตัดสินของเจ้าชายปารีสนำไปสู่มหาสงครามซึ่งทำให้ทรอยล่มสลายไม่เหลือซาก)
อาร์จี เป็นนางเงือก
อีไลไธยา หรือลูซิดาในตำนานโรมัน ซึ่งเป็นเทพีแห่งการให้กำเนิดทารก
เฮเบ หรือแกนีมีดาเทพธิดาแห่งความเยาว์วัย ได้รับหน้าที่ให้ถือถ้วยของเทพเจ้า จนถูกปลดให้เจ้าชายแกนิมีดทำแทน เนื่องจากนางแสดงความหยาบคายในงานที่จัดขึ้นที่โอลิมปุสงานหนึ่ง
เฮเฟตุส หรือวัลแคน เทพแห่งการช่าง
ซึ่งเทพองค์หลังนี้ ส่วนมากว่าเป็นโอรสที่เฮราให้กำเนิดฝ่ายเดียวไม่เกี่ยวกับซีอุสหรือชายใด---และเท่าที่รู้มา เฮราไม่มีประวัติคบชู้แต่ประการใด
เหตุก็จากการที่ซีอุสให้กำเนิดเอธีนาและไดโอนีซุสจากร่างตนเอง และทั้งสองก็เป็นเทพที่ป๊อบปูลาร์มาก ส่วนบรรดาบุตรธิดาของนางก็ไม่ค่อยจะเป็นที่ต้อนรับของชาวกรีกสักเท่าไหร่ ก็คนหนึ่งเป็นเทพแห่งสงคราม(ชาวกรีกไม่นิยมชมชอบการทำสงคราม) คนหนึ่งก็ไปไหนคนก็อยากจะหลบเพราะเป็นเทพธิดาที่ชอบทำให้เกิดความบาดหมาง อีกคนแม้จะได้ตำแหน่งทรงเกียรติถือถ้วยเทพเจ้าแต่ก็ไม่วายนิสัยไม่ค่อยก่อเรื่องจนถูกปลดลงจากตำแหน่งอีก
ไอ้การด้อยความนิยมที่มีต่อบรรดาลูกๆของนางกับซีอุสทำให้เฮรารู้สึกริษยาจึงลองมีโอรสด้วยตนเอง แต่ผลลัพธ์ที่เกิดก็ทำให้นางแทบร้องไม่ออก เพราะเฮเฟตุสที่นางให้กำเนิดมีร่างกายพิกลพิการไม่สมกับเป็นเทพ จนซีอุสกล่าวหาว่าเฮรามีชู้(คิดว่าคนอื่นเป็นแบบตัวเอง) จนต้องพาไปสาบานด้วยน้ำในแม่น้ำสติกซ์ ซีอุสจึงยอมเชื่อ
---และนี่ก็เป็นปัญหาทำนองไก่กับไข่อะไรเกิดก่อนกัน---ก็เพราะว่าตอนที่เอธีนาเกิด ซีอุสใช้เทพเฮเฟตุสให้เอาขวามจามพระเศียรเพื่อดูว่าทำไมจึงปวดนักหนา แล้วเอธีนาก็กระโดดออกมาจากรอยแยกของเศียรบิดา
ด้วยว่าชีวิตการแต่งงานของนางไม่มีความราบรื่นเลย ต้องผจญกับปัญหามากมายที่สวามีตัวดีเที่ยวไปก่อไว้ เฮราจึงเป็นเทพีที่อุปถัมภ์การแต่งงานและเป็นสัญลักษณ์ของความซื่อสัตย์ของชีวิตคู่ โดยที่คู่บ่าวสาวกรีกโบราณต้องของพรและทำพิธีบูชาเฮราในวันที่พวกเขาแต่งงานเพื่อให้ชีวิตคู่ราบรื่นถือไม้เท้ายอดทองกระบองยอดเพชร
ชู้รักมากมากของซีอุสต้องจบชีวิตลงเพราะเฮรา วิธีการก็แสนจะหฤโหดเต็มที---เรียกได้ว่าคิดวิธีการฆ่าแทบจะไม่ซ้ำกันทีเดียว
อย่างกรณีที่ดูโหดและทำร้ายจิตใจของซีอุสให้เซเมเล่มารดาของไดโอนีซุสต้องตายด้วยคำสาบานที่นางขอจากซีอุส โดยที่เฮราจำแลงกายเป็นนางพี่เลี้ยงของเจ้าหญิงเซเมเล่และให้นางทูลขอพรที่ซีอุสที่เคยให้คำสัตย์ต่อเจ้าหญิงน้อยว่าจะให้สิ่งใดก็ได้ที่นางขอหนึ่งอย่าง เฮราในร่างแปลงยุให้เซเมเล่ให้ซีอุสดื่มน้ำจากแม่น้ำสติกซ์แม่น้ำแห่งสัจจะ ซึ่งผู้ดื่มเข้าไปและจะพูดแต่ความจริงหากสัญญาก็ต้องทำตามคำที่ลั่นไว้ เซเมเล่ก็ขอพรให้ซีอุสปรากฎกายในร่างเทพเจ้าและสวมชุดเกราะเต็มยศตามที่นางพี่เลี้ยงตัวปลอมบอก ซีอุสจำต้องทำให้แม้จะรู้เต็มอกว่าหญิงคนรักต้องตาย---สมปรารถนาเฮรา ร่างของเซเมเล่มอดไหม้เป็นมหาจุลในพริบตาด้วยลำแสงร้อนแรงจากรัศมีของมหาเทพ แต่ซีอุสก็ช่วยชีวิตทารกในครรภ์ได้ทัน โดยคว้ามาจากท้องเซเมเล่ก่อนนางจะตายและเอามาฝังไว้ที่ต้นขาของตนเองจนกระทั่งถึงกำหนดคลอด
อัลมีเน่มารดาของวีรบุรุษจอมพลังเฮราเคลสหรือเฮอร์คิวลิสก็เกือบตายขณะที่หลับใหลด้วยความอ่อนเพลียจากการคลอดบุตร เพราะเฮราส่งอสรพิษยักษ์ไปให้ฆ่าทั้งแม่และลูก แต่หนูน้อยเฮอร์คิวลิสตื่นขึ้นมาก่อน จึงจับคองูยักษ์แกว่งไปมาและบีบคองูร้ายตายด้วยความไร้เดียงสา(?)
---ไอ้การกระทำนี้เองที่ทำให้เฮรารู้สึกว่าเจ้าเด็กทารกนี่ต่อกรตนเองได้ตั้งแต่เกิดจึงเกลียดขี้หน้าเฮราเคลสและตามจองล้างจองผลาญมาตลอด จนเฮราเคลสมีครอบครัว เฮราก็ทำให้เฮราเคลสคลั่งจนฆ่าภรรยาและลูกชายทั้งสองตายด้วยมือตัวเอง---โหดจริงๆ
ฝาแฝดผู้เลื่องชื่ออย่างอพอลโลและอาร์เตมิสก็หวิดไม่ได้เกิด เพราะเฮราส่งไพธอนไปไล่ฆ่าเลโตมารดาของทั้งสองในขณะที่ตั้งครรภ์ใกล้คลอดแบบกะไม่ให้เด็กได้เกิด---ถ้าเลโตไม่เสี่ยงหนีลงทะเลและโปเซดอนไม่บันดาลเกาะเดลอสขึ้นมา เราก็คงไม่ได้มีโอกาสรู้จักเทพแฝดคู่นี้หรอก เมื่อแฝดผู้พี่เมื่อเติบใหญ่ก็สังหารเจ้าไพธอนและยึดวิหารแห่งเดลฟีที่เคยเป็นเทวลัยของเฮรามาเป็นของตน
คาลิสโตชู้รักคนหนึ่งของซีอุสก็ถูกซีอุสสาปให้เป็นกลุ่มดาวหมีใหญ่บนท้องฟ้าเพื่อปกป้องนางจากเฮรา(บ้างก็ว่าจากคำสาปของอาร์เตมิส เพราะนางเป็นหญิงผู้รับใช้เทพธิดาแห่งจันทราแต่กลับป่องซะ) อาร์คัสบุตรชายของนางกับซีอุสก็ได้รับการนางไตตันไมอา ซึ่งก็คือมารดาของเฮอร์เมส นางก็ต้องไปหลบซ่อนตัวจากการตามล่าของเฮราเหมือนกัน แต่เมื่อเฮอร์เมสเติบโตขึ้นกลับเป็นเทพองค์หนึ่งที่เฮราโปรดปรานมากทีเดียวอาจเรียกได้ว่าเหมือนเป็นแม่ลูกกันเลยก็ว่าได้ เฮรามักใช้เฮอร์เมสไปทำธุระให้นาง ซึ่งเฮอร์เมสก็ยินดีทำ
แม้แต่นักบวชหญิงแห่งอาร์กอสผู้รับใช้เฮราอย่างไอโอก็ต้องเกือบตายด้วยฤทธิ์แรงหึง เมื่อซีอุสแอบมีสัมพันธ์กับนาง เฮราจะเอาเรื่องจนซีอุสต้องแปลงร่างไอโอเป็นวัว เฮราก็แสร้งทูลขอจากซีอุส และให้อาร์เกสอสูรไซคอล์ปผู้ที่ไม่หลับเฝ้าวัวแปลงเอาไว้ เมื่อนางหนีไก็ต้องระหกระเหินไปถึงอียิปต์และได้สมรสกับราชาเทเลโกนุสของอียิปต์และเป็นบรรพชนของดานาอุส(บิดาของดานาอีทั้งห้าสิบที่ต้องใช้คนโทก้นรั่วตักน้ำใส่บ่อในเฮดีส)
แม้จากตัวอย่างเหยื่อความโหดของเฮราจะมีมากมายและวิธีจัดการดูน่ากลัว แต่เจ้าแม่แห่งสรวงสวรรค์จะมุ่งร้ายก็เฉพาะพวกที่เป็นศัตรู ส่วนพวกที่บูชานาง ก็จะได้รับผลตอบแทนที่แสนดีกลับคืนเพราะนางจะคอยดูแลทุกข์สุขโดยตลอด อย่างเช่นที่นางได้ให้ความช่วยเหลือต่อเจ้าชายเจสันตั้งแต่ต้นในการตามหาขนแกะทองคำ หากไม่มีเฮราสักคน เจสันและเรืออาร์โกของเราก็จอดไม่แจวเป็นแน่
เฮราโปรดปรานเมืองอาร์กอสและชาวเมืองที่นั่นมากที่สุดในบรรดาพวกกรีกด้วยกัน และยังเป็นเทพีประจำนครนั้น และเนื่องจากบิดามารดาของเจสันรวมทั้งตัวเขาและเมืองโครินธ์บูชานาง เฮราจึงช่วยเหลือโดยแปลงร่างเป็นหญิงชรามาช่วยให้คำเป็นไปตามทำนายที่ว่า ผู้ที่มาทวงบัลลังก์คืนจะสวมรองเท้าข้างเดียว และยังคอยช่วยให้เขาฟันฝ่าอุปสรรคมากมาย รวมทั้งยังสั่งให้อีรอสแผลงลูกศรทองคำใส่นางเมเดอาแม่มดสาวคนงามผู้เป็นธิดาของราชาเออีเตสแห่งโคลคิสผู้ครอบคองขนแกะทองคำ ทำให้นางหลงรักเจสันและช่วยเขาให้ทำภารกิจที่เออีเตสมอบหมายเสร็จสมบูรณ์โดยไม่เป็นอันตราย และเมเดอายังช่วยขโมยขนแกะเมื่อเออีเตสเกิดเบี้ยวรวมถึงช่วยให้เจสันหนีการตามล่าของเออีเตสผู้เป็นบิดาของนางอีกด้วย---ส่วนวิธีที่นางช่วยให้คนรักหนีกองทัพอันโกรธเกรี้ยวของบิดานั้นโหดพอดู แต่เราจะเอาไว้พูดถึงในโอกาสต่อไปในเรื่องเจสันกับขนแกะทองคำ
ผลไม้ที่เฮราโปรดก็คือแอปเปิ้ลและทับทิม สวนแอปเปิ้ลทองคำที่พวกเฮสเพอริเดสลูกสาวของของไตตันแอตลาสคอยเฝ้าดูแลก็เป็นสมบัติของเฮรา
ส่วนชนชาติที่เฮราชังน้ำหน้ายิ่งนักก็คงจะหนีไม่พ้นพวกโทรจัน ด้วยเหตุที่ว่าปารีสไม่เลือกนางเป็นผู้ที่สวยที่สุด ดังนั้นในสงครามระหว่างทรอยกับกรีกเพื่อแย่งชิงราชินีเฮเลน เฮราก็อยู่ฝ่ายกรีกตามแรงแค้นสั่งการอย่างอัตโนมัติ
ไหนๆก็พูดเรื่องไม่ยอมแพ้ใครเรื่องความสวยแล้ว ก็ขอแถมให้อีกนิดนึง ว่าเหยื่อความโกรธเกรี้ยวเรื่องว่ามีใครสวยกว่าเธอนั้นไม่ใช่มีแค่พวกโทรจันเท่านั้น ยังมีนางซิดี ผู้ซึ่งเป็นภรรยาคนแรกของโอไรออนนายพรานมือฉมัง(ตอนหลังถูกอาร์เตมิสสาปและจบชีวิตอย่างน่าเศร้า)คุยโอ่ว่าตัวเองน่ะสวยเลอเลิศกว่าใครๆในโลกนี้--และยังไม่พอ--ซิดียังโม้ต่อไปว่าแม้แต่เฮราจอมเทวีก็ไม่อาจจะมาทาบรัศมีของตนเองได้--คงคิดว่าพูดอยู่บนโลกแล้วเฮราที่อยู่บนโอลิมปุสจะไม่ได้ยิน แต่ก็โชคร้ายของนางซิดีที่เฮราได้ยินเต็มสองรูหู เฮราจึงทำให้ซิดีไม่มีโอกาสโม้ให้รำคาญใจและเจ็บใจได้อีก จอมเทวีจึงจัดการส่งซิดีให้ไปไกลๆจากการได้เห็นได้ยินโดยส่งตรงดิ่งไปยังยมโลก ประมาณว่าอยากโม้ก็ไปโม้ต่อที่นั่นตามสบาย
เฮราเป็นตัวแทนของความงามสง่าเย่อหยิ่งเยี่ยงราชินี ในขณะที่อะโฟรไดทีจะมีความสวยงามที่ออกไปในทางเย้ายวนแบบหญิงสาว เฮราก็ยังเป็นสัญลักษณ์ของภรรยาที่ซื่อสัตย์ไม่นอกใจสามีและสตรีขี้หึงอีกด้วย
Angelos.

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น